We gaan op jodenjacht

21 maart 2011

Een filmpje van de spreekkoren op Youtube wordt opgemerkt in de media en maakt een discussie los over antisemitisme in de Nederlandse voetbalstadions.

GeenStijl

De website GeenStijl bericht als eerste over de opnames en plaatst het filmpje op de site. GeenStijl noemt het gedrag van spelers en trainers ‘dom’ en schrijft in zijn typische spottende taalgebruik dat het gedrag van de spelers en trainers van ADO getuigt van weinig ‘werkende hersencellen.’1

Elsevier

Onder verwijzing naar GeenStijl meldt journaliste Marlou Visser op de website van Elsevier dat tijdens het ADO-feestje in Den Haag ‘antisemitische liederen’ zijn gezongen, 'Hamas, Hamas, Joden aan het gas' en ‘We gaan op jodenjacht.’ Zij voegt toe dat de eerste tekst ‘in 2009 door de Hoge Raad verboden’ is en legt uit dat de liederen op ‘Ajaxspelers en supporters’ doelen, ‘die van oudsher Joden worden genoemd.’2 Volgens Visser heeft trainer Van den Brom zijn excuses aan Ajax aangeboden en heeft Immers spijt betuigd dat hij zich ‘mee [heeft] laten slepen in de euforie na de bijzondere overwinning.’ Visser meldt dat het bestuur van ADO Den Haag ADO-speler Immers met de hoogst mogelijke boete heeft gestraft. Ze citeert ook Gijs de Jong van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNBV), die een vooronderzoek aankondigt:

‘In het kader van sportiviteit en respect kunnen dit soort gedragingen absoluut niet door de beugel. Spelers moeten zich nu écht eens gaan realiseren dat zij een voorbeeldfunctie hebben, en zich daar ook naar gedragen.’3

Terwijl Marlou Visser als eerste het woord ‘antisemitisch’ in de mond neemt, benadrukt de KNVB de voorbeeldfunctie van voetballers in het tonen van respectvol gedrag in de sport.

Tweede Kamer

Het artikel op de website van Elsevier is voor enkele Kamerleden aanleiding om Kamervragen te stellen. Namens de Partij voor de Vrijheid (PVV) leggen de Kamerleden Joram van Klaveren en Richard de Mos schriftelijke vragen voor aan de ministers van Binnenlandse Zaken en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport:

‘Bent u bekend met het bericht «ADO-spelers misdragen zich: We gaan op jodenjacht»?

Deelt u de visie van de PVV dat het oproepen op jodenjacht te gaan te allen tijde walgelijk is en ook als zodanig bestempeld dient te worden?

Welke concrete maatregelen denkt u, in overleg met de KNVB, te gaan nemen om dergelijke antisemitische uitlatingen in het betaalde voetbal voortaan tegen te gaan?’4

In hun vragen bestempelen de PVV-ers de slogan als ‘walgelijk’, maar indirect ook als ‘antisemitische uitlating.’ Ook fractieleider André Rouvoet van de ChristenUnie spreekt van antisemitisme. Hij stelt dat het incident laat zien dat antisemitisme ‘niet alleen een probleem is van islamitische Marokkaanse jongeren, maar helaas ook een breder maatschappelijk probleem vormt.’5

Lex Immers

In een verklaring die hij via ADO Den Haag laat uitgaan stelt Immers zich niet bewust te zijn geweest van het beledigende karakter van zijn uitspraak. ‘Een geuzennaam en een bevolkingsgroep heb ik door elkaar gehaald en daar heb ik spijt van.’6 Tegenover de redactie van Voetbal International licht Immers toe:

‘Als ik zing “We gaan op jodenjacht” doel ik erop dat we Ajax willen verslaan. Niets meer en niets minder. Ik heb het dus helemaal niet over een bevolkingsgroep. […] Er werd van alles gezongen, waarbij ik niet klakkeloos mee liep te schreeuwen. Agressieve teksten heb ik genegeerd, maar de leus “We gaan op jodenjacht” leek mij onschuldig.'7

Bureau Discriminatiezaken: Gert-Jan Ankoné

In het nieuwsprogramma van Omroep West vragen de programmamakers Gert-Jan Ankoné, directeur Bureau Discriminatiezaken Hollands Midden en Haaglanden, om commentaar. Net als eerder Gijs de Jong van de KNVB benadrukt Ankoné de voorbeeldfunctie die profvoetballers hebben. Daarnaast wijst hij erop dat het scanderen van ‘Hamas, Hamas, alle Joden aan het gas’ strafbaar is:

‘Er is teveel antisemitisme in Nederland en dan heb je je gewoon als voetbalsupporters en als spelers ook te gedragen en dit maar achterwege te laten. En misschien te meer, dat heeft me nog meer verbaast, tijdens dat feestje werd er ook door een aantal supporters “Hamas, Hamas, Joden aan het gas” gescandeerd. Dat is strafbaar dus we zijn ook nog wel in overweging wat we hier mee gaan doen. Dat vind ik echt ernstig.’8

De Wereld Draait Door

Ook bij de publieke omroep is er aandacht voor het incident. In de VARA-show De Wereld Draait Door worden in de rubriek Jakhalzen enkele kennissen en ploeggenoten van Immers geïnterviewd. Lex Schoenmaker, technisch adviseur bij ADO, betuigt zijn spijt namens de club, en noemt het gedrag slecht voor het imago van zijn club. Andere betrokkenen die aan het woord komen vinden de commotie overdreven.9

PowNews

In PowNews komen enkele ADO-supporters aan het woord. Eén van hen wordt op straat gevraagd om te reageren op de filmfragmenten waarin ‘Hamas…’ wordt gescandeerd. Hij zegt het niet vreemd te vinden dat er iets over Joden wordt geroepen in de stadions, want Ajacieden zwaaien ook met ‘Joodse vlaggen,’ ‘maar om daar maar gelijk het gas bij te betrekken’ dat vindt hij ‘wat minder.’ Het is de eerste keer dat een supporter de verbinding met ‘het gas’ problematisch noemt. Andere geïnterviewde supporters zeggen dat deze leuzen bij de voetbalcultuur horen. De meesten vinden het dan ook niet gek dat Immers de gewraakte liederen meezong.

De hoofdredacteur van Voetbal International, Johan Derksen, zegt tegenover PowNews dat dit soort uitingen eigenlijk een reden zijn ‘om nooit meer naar het voetballen toe te gaan, maar het gebeurt en je kijkt er niet eens van op.’ PVV-er Richard de Mos, tevens een trouwe ADO-supporter, vertelt PowNews dat hij het incident ‘verwerpelijk’ vindt en dat het antisemitisme uit het betaald voetbal moet worden verbannen. Ook Tjeerd van Dekken, Kamerlid van de PvdA, zegt dat het parlement snel met oplossingen moet komen om dit soort incidenten uit te bannen. PowNews interviewt ook Ronny Naftaniel van het Centrum voor Informatie en Documentatie Israel (CIDI). Hij verklaart het vreemd te vinden dat de trainer in het supportershome niet ingreep en mede daarom aan de KNVB om schorsing te hebben gevraagd van zowel Immers als trainer Van den Brom.10 

Frits Barend

In het discussieprogramma Pauw en Witteman wordt sportjournalist Frits Barend om een reactie gevraagd. Barend vertelt hoe verschrikkelijk Auschwitz-overlevende Bloeme Evers-Emden het vindt dat er in de stadions over ‘Hamas’ of ‘jodenjacht’ wordt gezongen.11 Hij ergert zich er vooral aan dat spelers en trainers meedoen aan deze spreekkoren, terwijl zij een voorbeeldfunctie hebben.

‘Je hoort het nog wel in de stadions overigens, maar ik ben ook al zo ver en zo afgegleden dat ik me er niet meer te druk om maak, hoewel ik het wel hoor. Maar dat nu de spelers het zelfs doen, en de trainer, die moeten het voorbeeld zijn.’

Op de suggestie van Paul Witteman dat de intentie van betrokkenen relevant is, bijvoorbeeld voor de juridische beoordeling zegt Barend:

‘Nee ze denken niet iets antisemitisch, dat geloof ik ook onmiddellijk wel. Maar ik zal je zeggen, het is voor joden niet leuk om te horen. […] Dus ook al is er geen antisemitische intentie mee, er is ook een geschiedenis aan dit ‘we gaan op jodenjacht’, en ik vind: ook die spelers van ADO mogen zo langzamerhand wel weten dat je dit niet roept.’

Op de vraag hoe de betrokkenen gestraft zouden moeten worden stelt Barend voor: ‘in plaats van een mooi vakantiereisje naar Mallorca zouden ze maar eens naar Auschwitz moeten gaan’ om te beseffen ‘wat het betekent “we gaan op jodenjacht.”’12 

22 maart 2011

CIDI

Het CIDI vraagt in een brief aan de KNVB om een schorsing van Immers en trainer Van den Brom. Daarin schrijft het onder andere:

‘Hoewel wij begrijpen dat de leuzen tegen Ajax gericht zijn, is het kwalijk dat dit over de rug van de Joden gebeurt. In het verleden zijn zulke kwetsende leuzen in het stadion stilzwijgend getolereerd; nu zijn deze echter ook op straat te horen. Dat is des te kwalijker nu zich steeds vaker incidenten voordoen waarbij daadwerkelijk is overgegaan tot vandalisme tegen synagoges en geweld en bedreiging van herkenbare Joden op straat.’13

Tegenover de Telegraaf leidt directeur Ronny Naftaniel de kreet ‘we gaan op jodenjacht’ terug naar de Tweede Wereldoorlog:

‘Dit gaat alle perken te buiten. In de Tweede Wereldoorlog ging men op jodenjacht. Ze willen op deze manier tegenstander Ajax raken over de rug van joden. Wij zijn hier lijdend voorwerp, terwijl wij hier helemaal niets mee te maken hebben. Het is zeer hetzerig en naar en doet erg schrikken.’14

Net als voor Barend is voor Naftaniel evident dat het woord ‘jodenjacht’ niet los kan worden gezien van de historische context waarin het tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt.

Federatief Joods Nederland

In De Telegraaf komt ook Herman Loonstein aan het woord die spreekt als voorzitter van Federatief Joods Nederland, een kleine Joodse organisatie. Loonstein zegt een klacht te zullen indienen tegen Immers met het verzoek hem te vervolgen.15

23 maart 2011

NRC.next

Eric van Dorp, voorzitter van supportersvereniging Feyenoord noemt het gedrag van ADO-spelers en -fans, ‘onsmakelijk’, maar zegt ook weinig begrip te hebben voor de reacties van ‘Joodse verenigingen.’ 'Zij zetten de boel om niks op scherp en schilderen die jongen als antisemitisch af.’ Dit soort leuzen scanderen is geen antisemitisme, stelt hij. ‘Hier gaat het alleen om voetbal.’ Van Dorp benadrukt dat Ajax de geuzennaam ‘Joden’ al jaren draagt en dat dit Joodse imago in de rivaliteit van het voetbal niet makkelijk ongedaan gemaakt kan worden.

Ook Danny Hesp, voorzitter Vereniging van Contractspelers VVCS, vindt dat het Joodse imago van Ajax uitingen uitlokt:

‘Bij Ajax vinden ze dat ze een Joodse achtergrond hebben en daar treden ze ook mee naar buiten door middel van vlaggen en dergelijke. Het is logisch dat andere clubs en supporters daarop inspelen, maar dat is puur de rivaliteit tussen twee clubs.’16

Richard de Mos

Het Algemeen Daglad meldt dat PVV-er Richard de Mos ‘serieuze’ bedreigingen heeft ontvangen van ADO-supporters via e-mail en via zijn Hyves-pagina. De dreigementen komen in reactie op De Mos’ kritiek op de spreekkoren. De Mos licht toe dat hij ervan overtuigd is dat Immers het gewraakte lied niet antisemitisch bedoeld heeft:

‘Een hele bevolkingsgroep vindt zijn uitspraken wel walgelijk. Daarom vind ik ook dat dit soort teksten uit alle stadions van Nederland verbannen moet worden. Ook Ajax-supporters moeten stoppen met de term joden als geuzennaam.’17

Tegen NRC Handelsblad vertelt De Mos dat hij geen aangifte van de bedreigingen zal doen. Hij laat weten in gesprek met de supporters te willen gaan.18

Uri Coronel

Vanuit zijn vakantieadres in de Verenigde Staten laat Ajax-voorzitter Uri Coronel aan De Telegraaf weten dat hij graag zou zien dat de supporters van Ajax afstand nemen van de geuzennaam ‘Joden.’ Coronel, die een Joodse achtergrond heeft, zegt zelf machteloos te staan. Hij vindt dat de Ajax-fans de geuzennaam ‘alleen heel positief’ gebruiken, maar ervaart de anti-Joodse kreten van rivaliserende clubs als bijzonder onprettig:

‘In de twintig jaar dat de discussie al wordt gevoerd om daar een einde aan te maken, heb ik altijd mijn uiterste best gedaan. […] Maar uiteindelijk heeft het niks opgeleverd. Zij zagen Joden als geuzennaam. En ik moet eerlijk zeggen: ze gebruiken die naam alleen heel positief.’[…] ‘Ik heb businessclubleden van FC Utrecht horen zingen dat ze op Jodenjacht gingen en ben door een haag van de Hitlergroet brengende jongeren De Kuip ingegaan. Het is onbeschrijfelijk wat er dan door je heen gaat.’19

Stichting Bestrijding Antisemitisme

Danny Sturhoofd, advocaat en woordvoerder van de kort voor het incident opgerichte Stichting Bestrijding Antisemitisme, verklaart tegenover het Algemeen Dagblad, het hypocriet te vinden dat ‘de hele wereld over Lex Immers heen’ valt, terwijl dit soort antisemitische liederen al jaren worden gezongen.

‘Nu er beelden zijn en er zoveel ophef over wordt gemaakt, is iedereen weer wakker. Maar de spreekkoren klinken al jaren door het stadion. Overal, ook bij Ajax zelf. Daar zingen ze ‘Wie niet springt is geen jood. […] Het woord jood moet weg uit de voetbalstadions. En ja, dan hoor je dat het misschien niet allemaal zo bedoeld is zoals het gezegd is, maar dan nog komen de emoties en herinneringen naar boven, zeker bij de oudere generatie.’20

24 maart 2011

KNVB

Op 24 maart maakt de KNVB bekend dat Immers ‘na zijn wangedrag’ voor vijf wedstrijden wordt geschorst, waarvan één voorwaardelijk. De KNVB stelt dat Immers gestraft wordt wegens ‘het schaden van de belangen van de sectie betaald voetbal of de voetbalsport in het algemeen.’ Ook de trainer Van den Brom wordt voor één duel geschorst.21

Federatief Joods Nederland

FJN zegt af te zullen zien van de aangifte tegen Immers op voorwaarde dat de voetballer en de trainer geld doneren aan de nabestaanden van het Joodse gezin Fogel dat op 11 maart 2011 in Israël op de West-Bank door een Palestijn werd vermoord. Victor Loonstein van FJN verklaart:

‘De Palestijn die de familie Fogel heeft afgeslacht was op Jodenjacht. […] Het excuus dat Immers inmiddels heeft gemaakt is een mooi gebaar, met deze donatie kan hij ook laten zien dat hij het echt meent.’22

FJN trekt dus de parallel tussen het kwetsende anti-Joodse taalgebruik in de voetbalwereld en geweld tegen Israëliërs in het Midden-Oosten.

CIDI

Het CIDI meldt dat het geen aangifte tegen Immers zal doen en distantieert zich van de stappen die Federatief Joods Nederland heeft genomen. Het CIDI noemt de koppeling die FJN legde tussen de moord in Itamar en het Immers-incident ‘kwalijk’ en ‘volkomen onterecht’ want ‘met die gruwelijke moord heeft ADO niets te maken.’ CIDI spreekt zich ook uit over de geuzennaam die Ajaxfans gebruiken en laat weten dat het wellicht zal helpen als zij zich niet meer ‘Joden’ noemen. Wel is het CIDI van mening dat ‘wat Ajaxfans ook roepen, dit mag nooit aanleiding zijn voor antisemitische uitingen.’23

25 maart 2011

Gertjan van Schoonhoven

Journalist Gertjan van Schoonhoven van Elsevier vindt het ‘bizar’ dat het gedrag van Immers heeft geleid tot een ‘juridisch circus.’ Hij schrijft:

‘De nuchtere buitenstaander, die fan is van Ajax noch ADO, vraagt zich af wat voor juridische hysterie zich hier nou precies voltrekt. Want wat wordt hier nou precies bestreden - behalve slechte smaak?

De sancties zouden te rechtvaardigen zijn als Immers een overtuigd antisemiet was, wiens neiging om ook letterlijk ‘op jodenjacht’ te gaan, zo vroeg mogelijk de kop moet worden ingedrukt.

Maar er is waarschijnlijk niemand, ook niet bij de Joodse organisaties die hun afschuw hebben uitgesproken, die dit ook daadwerkelijk vindt. Iedereen snapt donders goed dat die “jodenjacht” – figuurlijk - slaat op Ajax en zijn supporters. Die noemen zichzelf “joden”,  dus ”joden” is dus niet eens een scheldnaam, het is een geuzennaam. Immers is dus geen antisemiet, hij is anti-Ajax. Wat is dan de zin ervan om zo iemand voor antisemitisme te straffen?’24

Van Schoonhoven betoogt dat de supporters en spelers – onbedoeld –  ‘veel mensen, joden, maar ook anderen’ gekwetst hebben met hun spreekkoren. Maar hij vindt dat er sprake is van een ‘juridisch schijngevecht.’ ‘Ze zongen immers niet in het openbaar, maar in de beslotenheid van het supportershome. Van de intentie om een hele bevolkingsgroep te kwetsen is dus geen sprake.’ Volgens de journalist van Elsevier gaat het hier om ‘heel gewone rivaliteit’ tussen twee voetbalclubs en hun aanhangers. Hij vindt het onzin om Immers te straffen vanwege antisemitisme. ‘Antisemitisme bestrijd je niet door gedrag aan te pakken dat geen antisemitisme is.’

Richard de Mos

Op de fansite van ADO, Groengeelhart.nl, verschijnt een interview met PVV-er De Mos, naar aanleiding van de mede namens hem ingediende Kamervragen. Hij mag uitleggen waarom hij gevraagd heeft om maatregelen tegen antisemitisme in de stadions. Desgevraagd zegt De Mos nu ‘110% ervan overtuigd te zijn’ dat Immers geen antisemiet is. Hem gaat het om ‘de term “we gaan op jodenjacht”, het gaat om de term “Hamas, Hamas, Joden aan het gas”, nou en die termen moeten uit de stadions.’ Volgens hem was de PVV in actie gekomen vanwege ‘mails van mensen die van ons verwachten dat we, van onze aanhang, dat we afstand nemen van antisemitisme.’

‘Ik zag het incident en op een gegeven moment kreeg ik een vraag van euh.. wat vind je van de opmerking “Hamas Hamas alle joden aan het gas”? Ja toen heb ik natuurlijk moeten roepen van dat vind ik walgelijk, want dat is … niet dat de FC Den Haag supporter dat zo bedoelt, maar een hele groep mensen, of eigenlijk heel Nederland behalve mensen in Den Haag, die denken dat het wel antisemitisme is. En onze partij staat voor de strijd tegen antisemitisme.’

Op de vraag of hij denkt dat ADO-supporters antisemieten zijn antwoordt De Mos ontkennend: 

‘Nee tuurlijk niet. Geen ene ADO-supporter is antisemiet. Ik bedoel antisemitisme dat hoorde bij Hitler en zijn vriendjes die zitten hier in Den Haag helemaal niet. Den Haag is absoluut geen antisemitische stad en ADO helemaal niet zo’n club. En die supporters hebben het helemaal niet zo bedoeld. … Ajax voert zelf de geuzennaam Joden en hier moeten ze gewoon mee stoppen. Dan gaan we gewoon op apenjacht of dan laten ze zich een andere bijnaam geven. Dan hebben we het helemaal nergens meer over. De term Joden is een beladen term door het verleden en de media en de rest van Nederland die geeft ook iedere keer die beladen term nieuwe lading, dus dan blijven we daarop terugvallen. Het is denk ik heel slecht voor de club Den Haag. De club Den Haag lijdt daar onder. Een week lang is de club Den Haag slachtoffer van negatieve publiciteit.’

De Mos schildert ADO Den Haag af als een slachtoffer van een mediahetze. Ook legt hij de schuld bij Ajax en de Ajax-supporters; die provoceren door hun geuzennaam te voeren. De verslaggever vraagt De Mos dan om zijn mening over de meest uitgesproken reacties op het incident:

‘Frits Barend heeft het over een bezoek met de hele selectie aan Auschwitz. Wilfried de Jong van Hollandsport insinueert dat Vicento de Hitlergroep bracht, Federatief Joods Nederland chanteert Immers met een strafklacht af te kopen en het geld te doneren aan een Joods gezin. Wat vind je daar allemaal van?’

De PVV-er vindt het ‘allemaal heel ver gezocht’:

‘Frits Barend die zat ergens in de kast en zijn carrière was al afgelopen en die had lekker in die kast moeten blijven. Ik bedoel, die gaat daar heel erg op het antisemitisme in en dat slaat helemaal nergens op. Kijk, de term is fout en daar heb ik ook naar verwezen, die moet uit alle voetbalstadions worden gebannen. Gewoon "Joden" en "We gaan op Jodenjacht" en "Hamas Hamas Joden aan het gas" moeten we gewoon mee kappen. Het is ook denk ik beter voor Den Haag. Maar er waren ook heel veel mensen die dit hebben aangegrepen om weer eens een keer op de televisie te komen. Ik bedoel, Frits Barend die heeft echt een anti ADO Den Haag verhaal gehouden en je moet ook de keerzijde vertellen, namelijk dat Immers  het zo niet bedoeld heeft en dat het heel goed gaat met de club en dat de ADO Den Haag supporters geen antisemitisten [sic] zijn.’25

De Mos maakt hier geen verschil tussen het roepen ‘Joden, Joden’ door Ajaxsupporters en ‘we gaan op jodenjacht’ door hun tegenstanders, terwijl anderen dat verschil in de discussies juist benadrukken. Ook vergeet De Mos dat hij ver voor Barend het incident diskwalificeerde.

31 maart 2011

Jos van Noord

In een column in De Telegraaf brengt columnist Jos van Noord zijn woede over de discussie tot uitdrukking. Hij vindt het onverdraaglijk dat er ten aanzien van de spreekkoren allerlei ‘vergoelijkende commentaren’ uit de ADO-hoek komen. Ook hoorde hij naar eigen zeggen dat ‘de Joodse gemeenschap telkens de Tweede Wereldoorlog erbij haalt.’ Van Noord vraagt  zich ironisch af ‘waar verwijst die ADO-aanhang dan naar, door Joden aan het gas te scanderen?’26

12 april 2011

Simon Kuper

Het Parool interviewt Simon Kuper, schrijver en auteur van het in 2000 verschenen publicatie Ajax, de joden, Nederland.27 Kuper licht toe dat Ajax in werkelijkheid nooit een Joodse club is geweest:  

‘Het was een club voor de welgestelde liberale zuil. Voor de oorlog had de club wel veel Joodse fans. […] De club heeft daarna wel Joodse spelers en leden gehad, maar zij bleven een minderheid.’

Kuper verklaart dat de Joodse identiteit van Ajax bij de opkomst van het voetbalvandalisme in de jaren zeventig een thema werd, toen aanhangers van clubs van buiten Amsterdam de stad als Jodenstad gingen bestempelen. Het incident met Immers noemt Kuper walgelijk; volgens hem is de kreet ‘we gaan op Jodenjacht' ‘een nazilied.’ Hij benadrukt dat de kreet voor Joden kwetsend taalgebruik is; ‘voor mensen die hun hele familie hebben verloren, is een lied als Jodenjacht een klap in het gezicht.’28

30 april 2011

Lex Immers

Lex Immers vertelt in een interview in het Algemeen Dagblad  het als pijnlijk ervaren te hebben om als antisemiet te worden neergezet. ‘Het heeft mij pijn gedaan hoe ik ben weggezet. […] Dit heeft mij laten zien hoe kwetsbaar je als bekend persoon bent.’ Hij licht toe:

‘Ik heb met mijn uitspraken nooit de joodse bevolkingsgroep bedoeld. Het ergste van alles is dat ik zeker weet dat vrijwel iedereen dat ook beseft, maar dat het toch zo is gebracht alsof ik een Jodenhater ben. Dat klopt gewoon niet.'

Ter verdediging voert Immers ook het argument aan dat hij een Joodse vriend heeft, bij wie hij al jarenlang over de vloer komt:

‘Zijn vader komt uit Israël en zijn moeder uit Frankrijk, ze zijn allebei joods. Op vrijdagavond was ik daar vaak en deed ik mee met de sabbat. Als je dan plotseling als antisemiet wordt weggezet, dan doet dan heel veel pijn. Natuurlijk snap ik dat mensen het zo opvatten, zeker gezien de beladen betekenis van het woord, maar het moet nu toch wel duidelijk zijn dat ik het zo niet heb bedoeld en dat het nooit mijn intentie is geweest om een bevolkingsgroep hiermee te kwetsen.29

Hoewel Immers dus ‘de beladen betekenis’ van zijn woorden erkent, vindt hij dat hem onrecht is aangedaan.

16 maart 2012

Lex Immers

Een jaar later verklaart Immers in een interview met Algemeen Dagblad dat zijn ‘jodenjacht’ niets met de Tweede Wereldoorlog te maken heeft.   

‘Ik denk ook nog steeds dat het heel erg is opgeblazen. Mensen moeten niet vergeten dat je soms in de emotie iets roept, wat je niet zo bedoelt. Dit had niets met de Tweede Wereldoorlog te maken. Op een gegeven moment zat ik met een Joodse instelling te praten die me wilde helpen, dat vond ik wel moeilijk. Gelukkig ben ik door mensen binnen de club ontzettend gesteund. Vooral aan Dick Vierling (scheidend commercieel directeur, red.) heb ik heel veel gehad. Voor mijzelf was het pijnlijk, omdat ik vier wedstrijden heb gemist op een moment dat wij als ploeg enorm sterk waren. Dat vind ik echt een smet.’

2 mei 2012

Rechtspraak

Op 2 mei 2012 doet het Gerechtshof in Den Haag uitspraak over het beklag van Federatief Joodse Nederland. FJN had aangifte gedaan tegen Immers, maar het openbaar ministerie had besloten om niet tot vervolging over te gaan. Het beklag van FJN richtte zich tegen deze beslissing. Het hof oordeelt dat er geen opdracht tot vervolging hoeft te worden gegeven en wijst de klacht af. Hoewel de gebezigde uitlatingen volgens het hof onder omstandigheden een strafbaar feit kunnen opleveren, heeft het meegewogen dat Immers publiekelijk zijn spijt had betuigd en dat tegen hem strafmaatregelen waren getroffen door zijn werkgever en de KNVB. De intentie van Immers en het besloten karakter van het supportershome waren voor het hof niet doorslaggevend.30

Aandacht voor het incident

Het optreden van Immers werd in de pers en andere landelijke en lokale media gemeld en becommentarieerd. Vooral in de eerste dagen erna was er veel media-aandacht, maar ook in de maanden daarna werd er nog herhaaldelijk aan gerefereerd in het kader van het thema antisemitisme in de voetbalstadions. Veel aandacht ging ook naar het Joodse imago van Ajax dat een deel van de supporters koestert en uitdraagt.

Parlementsleden van de Partij voor de Vrijheid en de Christen Unie reageerden onmiddellijk met Kamervragen om te protesteren tegen antisemitisme in de voetbalstadions. Ook twee Joodse organisaties reageerden, het CIDI en Federatief Joods Nederland. De tweede organisatie nam ook juridische stappen tegen Immers.  De betrokken partijen in de voetbalwereld, het bestuur van ADO Den Haag en de KNVB,  spraken hun afkeuring uit en legden sancties op. Immers en trainer Van den Brom boden hun excuses aan.

Het CIDI, zelf gevestigd in Den Haag, nam het incident op in het overzicht van antisemitische incidenten in 2011. Het meldde ook zelf veel reacties naar aanleiding van het incident te hebben ontvangen, waaronder antisemitische. In de laatste werd gesteld dat het CIDI niet het recht had om kritiek te leveren op ADO, omdat Israël of ‘de Joden’ veel ernstigere zaken op hun geweten hebben.31


  • 1. ‘Ondertussen in het ADO-spelershome’, geenstijl.nl, 21 maart 2011. Zie geenstijl.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 2. Marlou Visser, ‘ADO-spelers misdragen zich: We gaan op jodenjacht’, elsevier.nl, 21 maart 2011. Zie elsevier.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 3. Ibidem.
  • 4. HTK 2010-2011. Aanhangsel 2243. Het vraagnummer 2011Z06149. Zie hier [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 5. Peter Punt, ‘Kater na overwinningsfeestje ADO’, Algemeen Nederlands Persbureau, 21 maart 2011.
  • 6. ‘Geschrokken Immers: Jodenjacht leek mij onschuldig,’ ad.nl, 21 maart 2011. Zie ad.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 7. ‘Het woord “Jodenjacht” leek mij onschuldig’, vi.nl, 21 maart 2011. Zie vi.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 8. 'Ophef over "Jodenjacht" van ADO-speler Immers', Omroep West, 21 maart 2011. Zie ook hier [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 9. De Wereld Draait Door, VARA, 21 maart 2011. Zie dewerelddraaitdoor.vara.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 10. PowNews, PowNed, 21 maart 2011. Zie uitzendinggemist.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 11. Zie voor deze uitspraak van Evers het NCRV-programma Schepper & Co, aflevering getiteld ‘Antisemitisme van nu.’ Schepper & Co, NCRV, 14 maart 2011. Zie schepperencotv.ncrv.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 12. Pauw en Witteman, VARA, 21 maart 2011. Zie pauwenwitteman.vara.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 13. ‘Schorsingen ADO wegens Jodenjacht-lied’, cidi.nl, 24 maart 2011. Zie cidi.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 14. ‘CIDI: alle perken te buiten’, De Telegraaf, 22 maart 2011.
  • 15. ‘Strafklacht om Jodenlied ADO’, De Telegraaf, 22 maart 2011
  • 16. ‘Joden=scheldwoord, Superjoden=trotse geuzennaam. En is het antisemitisme of voetbalrivaliteit?’, NRC.next, 23 maart 2011.
  • 17. ‘Kamerlid PVV met dood bedreigd door fans ADO’, Algemeen Dagblad, 23 maart 2011.
  • 18. ‘ADO-speler Immers moet vier duels missen na wangedrag’, NRC Handelsblad, 24 maart 2011.
  • 19. ‘Stop gebruik naam Joden. Emotionele oproep van voorzitter Uri Coronel aan fans van Ajax’, De Telegraaf, 23 maart 2011.
  • 20. ‘Het woord jood moet uit de stadions’, Algemeen Dagblad, 23 maart 2011.
  • 21. ‘ADO-speler Immers moet vier duels missen na wangedrag’, NRC Handelsblad, 24 maart 2011.
  • 22. ‘Strafklacht afkopen’, De Telegraaf, 24 maart 2011.
  • 23. ‘Schorsingen ADO wegens Jodenjacht-lied’, cidi.nl, 24 maart 2011. Zie cidi.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 24. ‘Hysterie rond “jodenjacht” ADO-speler is bizar’, elsevier.nl, 25 maart 2011. Zie elsevier.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 25. GGHTV: Interview met Richard de Mos, groengeelhart.nl, 25 maart 2011. Zie groengeelhart.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 26. Jos van Noord, ‘Etter’, De Telegraaf, 31 maart 2011.
  • 27. Simon Kuper, Ajax, de joden, Nederland, Amsterdam: Veen, 2000.
  • 28. ‘Ajax is nooit Joodse club geweest’, Het Parool, 12 april 2011.
  • 29. ‘Plotseling als een antisemiet worden weggezet doet pijn’, Algemeen Dagblad, 30 maart 2011.
  • 30. Immers vrijuit na Jodenhaat’, De Telegraaf, 3 mei 2012. Voor de uitspraak van het Hof zie hier [geraadpleegd 13 augustus 2014].
  • 31. De CIDI-monitor antisemitische incidenten 2011, Den Haag, mei 2012. Zie ook cidi.nl [geraadpleegd 13 augustus 2014].